Na prośbę Regionalnej Rady Ochrony Przyrody Stowarzyszenie SUMINA zamieszcza n/w stanowisko.
Stanowisko Regionalnej Rady Ochrony Przyrody w sprawie wycinki starych drzew i ich alei
W krajach należących do Unii Europejskiej Polska zajmuje pierwsze miejsce w liczbie osób poszkodowanych w wypadkach drogowych. Jest to problem, któremu powinny przeciwdziałać odpowiednie urzędy państwowe, samorządowe oraz służby powołane do egzekwowania obowiązującego prawa. Do głównych przyczyn powodujących zdarzenia na drogach zaliczyć można nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów (głównie przekraczanie dopuszczalnych prędkości), brawurowa jazda, prowadzenie pojazdów po spożyciu alkoholu. Wpływa na to również niezbyt czytelne oznakowanie dróg oraz ciągle wzrastający udział w ruchu wielkich samochodów ciężarowych. Często jako przyczynę wypadków drogowych podaje się obecność drzew na poboczach. Prowadzona od szeregu lat, a szczególnie nasilona w ostatnim czasie modernizacja szlaków komunikacji drogowej, związana z poszerzaniem pasów ruchu oraz poprawą jego bezpieczeństwa coraz częściej prowadzi do decyzji o usuwaniu przydrożnych drzew i to zarówno pojedynczych okazów jak i całych szpalerów. Niekiedy dotyczy to bardzo sędziwych osobników oraz cennych, z przyrodniczego punktu widzenia, alei. Zdajemy sobie sprawę, iż w wielu przypadkach konieczność poszerzenia pasa ruchu wymusza, przy braku alternatywy, usunięcie niektórych osobników czy grupy drzew. Decyzje takie podejmowane są w uzgodnieniu z Regionalna Dyrekcją Ochrony Środowiska. W wielu jednak przypadkach podejmowanie przez miejscowe samorządy decyzji o usuwaniu tych elementów wydaje się zbyt pochopne. Szczególnie dotyczy to przypadków, gdzie podstawowym argumentem wysuwanym przez decydentów jest konieczność poprawy bezpieczeństwa ruchu. Wycinka przydrożnych drzew jako przeciwdziałanie wypadkom jest nie tylko błędne, lecz wręcz szkodliwe dla użytkowników dróg. Rzeczywiste przyczyny zdarzeń drogowych i rola zadrzewień przydrożnych wzdłuż szlaków komunikacyjnych były analizowane w wielu krajach, w tym również Europy. Wyniki można odnaleźć m.in. w publikacji Haliny B. Szczepanowskiej z 2008 roku pt. „Drzewa w otoczeniu ulic – problemy inżynieryjne, społeczne, ekonomiczne oraz bezpieczeństwa” (Człowiek i Środowisko. 32 (3-4): 87-107). Przytoczyć tutaj można jeden tylko fragment tego opracowania: „Jak wynika z wymienionych badań, na 265 tysięcy zbadanych wypadków, kolizje z drzewami stanowiły 4,5% wszystkich wypadków, w tym śmiertelne 1,2%, a ciężkie 2,9%. Natomiast w relacji do zderzeń ze wszystkimi obiektami na poboczach dróg i chodników, jak latarnie, słupy, znaki drogowe, wszelkiego rodzaju bariery itp., uderzenia w drzewa stanowiły 11,1%. Wszystkie śmiertelne wypadki zderzeń z drzewami dotyczyły szybkości ponad 70 km/godz., co przekraczało dozwolone szybkości w danych miejscach”.
W związku z tym, członkowie Regionalnej Rady Ochrony Przyrody w Katowicach wyrażają głęboki niepokój pogłębiającej się praktyce, nie tylko w naszym regionie, masowej wycinki drzew bez dostatecznego udokumentowania takiej potrzeby. Zwracamy się w tym miejscu do wszystkich organizacji pozarządowych które związane są ochrona przyrody w województwie śląskim o szczególnie wnikliwe analizowanie prowadzonych w miejscach swojego działania zamierzeń i prac prowadzonych przez różne instytucje, wynikiem których są problematyczne decyzje o usuwaniu drzew i ich szpalerów zarówno wzdłuż dróg jak również na terenach zieleni urządzonej gmin i miast. Należy pamiętać, iż w ten sposób może dojść do bezpowrotnego zniszczenia krajobrazu będącego naszym dziedzictwem przyrodniczym i kulturowym zaś osiągnięte doraźne korzyści będą niewspółmiernie niskie do poniesionych strat.
Prezentowane stanowisko jest zbieżne ze stanowiskiem Działu Przyrody Muzeum Górnośląskiego, Górnośląskiego Koła Ornitologicznego, Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody.
Przewodniczący Regionalnej Rady Ochrony Przyrody
Prof. dr hab. Aleksander Herczek
Do wiadomości:
Pani Dyrektor Anna Kuśka-Ciba, Reginalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach
Pani Dyrektor Jolanta Prażuch, Wojewódzki Konserwator Przyrody w Katowicach
Pan Dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego mgr Marek Broda
Pan Jerzy Suchy – przedstawiciel Pozarządowych Organizacji Ekologicznych w Radzie Nadzorczej WFOŚiGW w Katowicach
Organizacje pozarządowe zaangażowane w problemy ochrony przyrody
